Metissen zijn af­stam­me­lingen van een Eu­ro­pe­se va­der die werk­te in een van de Bel­gi­sche ko­lo­nies (het hui­di­ge Con­go, Rwan­da en Bu­run­di) en een Afri­kaan­se moe­der. Ze werden geboren in de jaren 40 en 50. De Belgische staat plukte deze kinderen weg bij hun moeder omdat ze vond dat Afrikaanse vrouwen een kind van deels Europese afkomst niet goed zouden opvoeden. Hun geboorteakten werden vervalst of bestonden gewoon niet.

“Het is onwaarschijnlijk wat voor onrecht de koloniale macht metissen destijds heeft aangedaan”, zegt minister Van Quickenborne. “Deze mensen werden gediscrimineerd en gestigmatiseerd. De Belgische staat is verantwoordelijk voor het ontbreken van de geboorteakten en moet dit oplossen. Ik roep alle metissen met ontbrekende geboorteakten op om zich hiervoor naar het stad- of gemeentehuis te begeven.”

“We zijn tevreden dat Wuustwezel gastgemeente mag zijn voor deze historische dag”, getuigde burgemeester Wouters. “Deze geschiedenis is weggevaagd. Dit leren we niet uit de geschiedenisboeken. Dit is voor de metissen een ankerpunt. Het is de start van hun zoektocht naar hun ware identiteit. Het onrecht uitwissen, is helaas onmogelijk. Maar met deze geboorteaktes geef je op een symbolische manier een naam, een gezicht, een identiteit aan de slachtoffers. Hun verhaal, hun lijdensweg vol onwetendheid, moet verteld worden zodat de kans dat dit ooit nog kan gebeuren, weer kleiner wordt.”

“Ze hebben mijn taal afgepakt”

Paul Totori is in Wuustwezel erg bekend. Hij was voetballer en trainer bij KFC Wuustwezel. “Dit is een heuglijke dag voor mij persoonlijk, voor mijn familie en voor de gemeenschap van de metissen van Rwanda en Burundi”, vertelde Paul. “Ik besta! Eindelijk, ook officieel! Het is eigenlijk hilarisch dat ik mijn eigen geboorte bewust kan meemaken. Hiervoor bestond ik eigenlijk niet. Ik kon niet huwen omdat ik geen geboorteakte had. Alleen voor de legerdienst wisten ze me wel te vinden. Ik dank de minister voor zijn persoonlijke inspanningen. Zonder hem had ik hier niet gestaan.”

Totori werd geboren in Rwanda maar direct bij zijn moeder weggenomen. “Een zwarte vrouw die een kind kreeg van een Belgische koloniaal, dat mocht niet. Die moeders werden gedwongen om afscheid te nemen van hun eigen kind. Ik ben bij pleeggezinnen geweest, heb in weeshuizen gezeten. Ze leerden me direct Frans. Onze eigen taal mochten we niet spreken, al deden we dat wel onderling. Maar ik ben zo mijn eigen taal kwijtgeraakt. En dat neem ik hen vooral kwalijk. Toen ik terugkeerde naar mijn roots in Rwanda kon ik de taal met mijn familie niet spreken.”

In 1960 vluchtte hij zoals zo velen naar België en kwam er terecht in een pleeggezin. “Maar de waarheid werd altijd verdoken gehouden. En ik werd gescheiden van mijn broer. We hadden geen identiteit. In 1973 zag ik voor de eerste keer mijn broer terug. In 1975 bezocht ik voor de eerste maal Rwanda. De vzw Vleugels van Hoop steunde die kinderen en zorgde ervoor dat ze konden studeren.”

Neef Ken Kamanayo maakte een documentaire over de metissenkinderen. Hij bracht een warme getuigenis. “Dit is een symbolische dag. Een erkenning van wat misging in koloniale tijden. Dit is een nieuw begin ook voor de kinderen en kleinkinderen van de metissenkinderen. We hebben weer een identiteit. We vallen niet tussen twee culturen. We bouwen op twee culturen en dat maakt ons sterk.”